web analytics
Hotel Breiseth: Waar de Noorse kunst ontwaakte

Hotel Breiseth: Waar de Noorse kunst ontwaakte

Onderstaand artikel is een vertaling van een Noorse schrijfopdracht oorspronkelijk geschreven in het bokmål. Bokmål is een van de twee officiële schrijftalen in Noorwegen, naast nynorsk. Bokmål is de meest gebruikte variant in Noorwegen en wordt vaak geassocieerd met stedelijke gebieden en bredere communicatie, zoals in nationale kranten, boeken en officiële documenten.

In het centrum van het Noorse Lillehammer, een stad vooral bekend door de Olympische Winterspelen (1994) en bergachtige schoonheid, staat het Hotel Breiseth. Wat vandaag de dag een charmant, historisch verblijf is, was ruim een eeuw geleden het kloppende hart van de Noorse kunstwereld. Hier, tussen koffie, Aquavit, schilderdoeken en eindeloze gesprekken, legde een groep kunstenaars de basis voor wat uitgroeide tot een van de belangrijkste artistieke bewegingen in Noorwegen.

Aan het begin van de 20e eeuw trokken kunstenaars zoals Edvard Munch, Erik Werenskiold en Hans Gude weg uit de relatieve drukte van Oslo. Zij zochten het licht en de landschappen van Lillehammer, waar bossen, bergen en fjorden als natuurlijke inspiratie dienden. Het Breiseth hotel bood hen onderdak, en niet alleen in de letterlijke zin. Het was ook een plek voor creatieve ontmoeting. Schilders werkten er zij aan zij, wisselden ideeën uit en discussieerden tot diep in de nacht over kunst, natuur en niet te vergeten de Noorse identiteit.

De band tussen het hotel en zijn artistieke gasten was niet alleen cultureel, maar uiteindelijk ook praktisch. Kunstenaars hadden meer dan soms moeite om hun verblijf (en waarschijnlijk de drankrekening) te betalen en boden hun werken aan als alternatief betaalmiddel. Het Breiseth aanvaardde deze deal – waarschijnlijk niet beseffend dat het daarmee een indrukwekkende kunstcollectie aanlegde. Vandaag de dag hangt de geschiedenis aan de muren van het hotel: schilderijen die het ruige Noorse landschap tonen, met mistige fjorden, weidse luchten en verstilde dorpen. Dit zijn meer  dan schilderijen; het zijn stille getuigen van een tijd waarin de Noorse kunst zijn eigen weg vond.

Lees Meer Lees Meer

Hotel Breiseth – Der norsk kunst våknet

Hotel Breiseth – Der norsk kunst våknet

I hjertet av Lillehammer, en by kjent for sin olympiske historie og naturskjønnhet, ligger Hotel Breiseth. For over hundre år siden var dette hotellet et samlingspunkt for Norges kunstelite. Her, blant kaffe, akevitt, lerreter og lange samtaler, la en gruppe kunstnere grunnlaget for en av Norges mest betydningsfulle kunstbevegelser.

Kunstnerkolonien og den norske naturen

På begynnelsen av 1900-tallet søkte kunstnere som Edvard Munch, Erik Werenskiold og Hans Gude bort fra Oslos travelhet. De fant inspirasjon i Lillehammers lys og landskap, med skoger, fjell og fjorder som naturlige motiv. Hotel Breiseth ga dem ikke bare husly, men også et kreativt fellesskap. Malere arbeidet side om side, utvekslet ideer og diskuterte kunst, natur og norsk identitet langt ut i de sene nattetimer.

Trappeoppgangen på Hotel Breiseth
Trappeoppgangen på Hotel Breiseth

Forholdet mellom hotellet og dets kunstneriske gjester var både kulturelt og praktisk. Når kunstnerne slet med å betale for oppholdet, tilbød de sine verk som betaling. Hotellet aksepterte dette, uvitende om at de bygde opp en imponerende kunstsamling. I dag pryder disse maleriene hotellets vegger, med motiver av det norske landskapet: tåkefylte fjorder, vide himler og stille bygder. Disse verkene er mer enn bare dekor; de er tause vitner om en tid da norsk kunst fant sin egen vei.

Norsk selvstendighet og en ny kunstnerisk visjon

Den kulturelle betydningen av Hotel Breiseth strekker seg utover selve bygningen. Bevegelsen som oppsto i Lillehammer, markerte et øyeblikk av kunstnerisk selvstendighet som sammenfalt med Norges nasjonale oppvåkning. I 1905 ble unionen med Sverige oppløst, og landet gjenvant sin politiske selvstendighet. Samtidig begynte kunstnere å skildre Norges natur og liv med en ny visjon: realistisk, men med et snev av romantikk og en voksende nasjonal stolthet.

Et levende monument for norsk kunst

“Lillehammer-kolonien”, som kunstnergruppen senere ble kalt, etterlot seg en varig arv. Hotellet, som fungerte både som tilfluktssted og galleri, var en katalysator for denne kulturelle bevegelsen. Takket være sin historiske rolle og godt bevarte samling er Hotel Breiseth i dag et levende monument, hvor besøkende kan overnatte og beundre kunsten.

Langsiktig tenkning i kultur og entreprenørskap

Det som gjør Hotel Breiseth spesielt, er hvordan det illustrerer forholdet mellom kunst og entreprenørskap. Ved å ønske kunstnere velkommen og anerkjenne deres talent, investerte hotellet ubevisst i noe uvurderlig. Verkene som en gang ble sett på som betalingsmiddel, utgjør nå en unik samling som tiltrekker seg besøkende.

I en verden hvor kultur ofte måles i kommersiell verdi, minner Hotel Breiseth oss om kraften i langsiktig tenkning. Det viser hvordan beskjedne initiativer – å åpne en dør, å vise tillit – kan legge grunnlaget for varig skjønnhet.

I dag kan hotellets gjester beundre de samme landskapene som en gang inspirerte Munch og hans samtidige. Men for den som ser nøye etter, er det mer å oppdage: et sted hvor kunst, historie og entreprenørskap møttes, og hvor norsk identitet fant veien til lerretet. Det er den sanne kunsten ved Hotel Breiseth.

Praktisk informasjon

Hotel Breiseth er i dag en del av den skandinaviske kjeden First Hotels. Et rom kan enklest bestilles via hotellets nettside.

Ønsker du å overnatte i et rom der Edvard Munch eller en av de andre kunstnerne kanskje bodde? Bestill et av de fem såkalte Superior Double-rommene. Fire av disse ligger i den originale delen av hotellet, hvor Lillehammer-malerne oppholdt seg på begynnelsen av 1900-tallet. Det femte rommet, også kjent som Tower Suite, strekker seg over to etasjer.

Alle Superior Double-rommene har dobbeltseng, vannkoker, espressomaskin og et kjøleskap. I tillegg har rommene en sittegruppe og/eller et spisebord med stoler. Det sørvendte rommet, hvor kunstneren Thorvald Eriksen en gang malte, har en liten balkong. Superior Double-rommene er nesten dobbelt så store som standardrommene.

Hotellet ligger sentralt til i Jernbanegata 1-5, bare noen få minutters gange fra Lillehammer stasjon. Alle bestillinger inkluderer en norsk frokost. Parkering og internett er gratis.

The Elite of the Elite: The American Express Centurion Card

The Elite of the Elite: The American Express Centurion Card

In the rarefied world of ultra-high-net-worth individuals, exclusivity is the ultimate currency. Few symbols capture this ethos as succinctly as the American Express Centurion Card, colloquially known as the “Black Card.” Launched in 1999 (in the Netherlands in 2005), it has since become an emblem of privilege, discretion, and financial prowess. Unlike other credit cards, it is not something one applies for; it is an invitation extended to a select few deemed worthy by American Express.

How Does One Attain the Black Card?

Securing a Centurion Card is less about aspiration and more about spending power. While American Express does not publicly disclose the exact criteria for an invitation, industry insiders suggest that prospective cardholders must demonstrate consistent annual spending of €250,000 to €500,000 on another American Express card, often the Platinum Card. In addition to this, a spotless credit history and significant liquid assets are prerequisites. The exclusivity is compounded by the fact that the Centurion Card is invitation-only; there is no application form, and certainly no customer service number to call for inquiries.

The Centurion Card is invitation-only

The Costs of Privilege

With great privilege comes great cost. The initiation fee for the Centurion Card is a steep €7,000, accompanied by an annual fee of approximately €5,000. These figures make the Platinum Card, with its €700 annual fee, seem modest by comparison. Yet, for its target audience, the price is less a financial hurdle and more a subtle reminder of the exclusivity they are buying into.

Lees Meer Lees Meer

Oeuvre van Robert Ludlum – Meesterwerken van Spanning en Intrige in Chronologische Volgorde

Oeuvre van Robert Ludlum – Meesterwerken van Spanning en Intrige in Chronologische Volgorde

Robert Ludlum, een van de meest productieve en invloedrijke schrijvers in het thriller-genre, heeft een indrukwekkend oeuvre nagelaten dat nog steeds wereldwijd populair is. Zijn boeken worden gekenmerkt door complexe plots, internationale samenzweringen en onvergetelijke personages.

In de loop der jaren van lezen en luisteren (audioboeken), heb ik vrijwel bij iedere titel moeten kijken naar de volgorde van het werk van Ludlum. Vandaar een Note to Self met een chronologische volgorde.

De Jason Bourne serie is handig om in de aangegeven volgorde te lezen, verder zijn alle boeken ook prima in willekeurige volgorde te lezen omdat het op zichzelf staande verhalen zijn. De chronologische volgorde hieronder is slechts een persoonlijke voorkeur

 

Begin van een Legendarische Carrière

 

  1. The Scarlatti Inheritance (De Scarlatti Erfenis) – 1971

In Ludlums debuutroman ontdekt een Amerikaanse geheimagent een complot dat teruggaat tot de Tweede Wereldoorlog, waarbij een machtige vrouw een cruciale rol speelt in de financiering van nazi-Duitsland.

  1. The Osterman Weekend (Het Osterman Weekend) – 1972

Een journalist komt een sinister complot op het spoor waarbij zijn vrienden betrokken zijn. Hij raakt verstrikt in een web van bedrog en geweld terwijl hij probeert te achterhalen wie hij kan vertrouwen. Mijn kensmaking met het werk van Ludlum. In 1983 ook verfilmd door Sam Peckinpah.

Ludlum Osterman Weekend Cover
The Osterman Weekend
  1. The Matlock Paper (Het Matlock Document) – 1973

Een professor aan een universiteit krijgt van de overheid de opdracht een gevaarlijke drugsbende te infiltreren. Al snel ontdekt hij dat de waarheid gevaarlijker is dan hij zich ooit had kunnen voorstellen.

  1. Trevayne – 1973

Onder het pseudoniem Jonathan Ryder schreef Ludlum dit verhaal over een zakenman die in de wereld van de politiek wordt gezogen en een corrupt netwerk blootlegt dat zelfs de hoogste kringen bereikt.

  1. The Cry of the Halidon (De Halidon Groep) – 1974

Een geoloog wordt ingehuurd om een grootschalig project in het Caribisch gebied te leiden, maar ontdekt al snel dat hij een pion is in een dodelijk spel van macht en misleiding.

  1. The Rhinemann Exchange (De Rhinemann Ruil) – 1974

Tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog vertelt Ludlum het verhaal van een complexe uitwisseling van militaire geheimen tussen de geallieerden en nazi-Duitsland.

Lees Meer Lees Meer

Aziatische Noodles zonder Koken

Aziatische Noodles zonder Koken

Aziatische  noodles zonder koken die hieronder beschreven staan, zijn een goed alternatief voor Aziatische instant noodles. Niet helemaal zonder koken; de noodles moeten wel een paar minuten gekookt worden. Deze drie ‘recepten’ zijn simpel, snel en perfect voor een smakelijke eenvoudige maaltijd. 

De post is eigenlijk meer een ‘note to self’ omdat ik regelmatig de hoeveelheden en ingrediënten vergeet. De drie Aziatische Noodles zonder koken zijn geïnspireerd door of eigenlijk ontleend aan Sissi Chen op YouTube

De 100g noodles is slechts een richtlijn voor een persoon. Neem gerust meer of minder maar reken wel op wat pittigere smaak bij minder noodles. Overbodig om te vermelden dat de gekookte  noodles koud of warm gegeten kunnen worden.

1. Aziatische Noodles in Pittige Sesam Knoflooksaus

Ingrediënten:

  • 100g gekookte noodles
  • 2 eetlepels Liubiju Chinese Gingili Sesampasta
  • 1 teentje knoflook (fijngehakt)
  • 1 theelepel Chili Olie – bijvoorbeeld Lao Gan Ma Old Mother Knapperige Chili Olie
  • 1 eetlepel sojasaus
  • 1 eetlepel water

Optioneel:

  • Sesamzaadjes (voor garnering)
  • Lente-uitjes (voor garnering)

Instructies:

  1. Meng Sesampasta, Sojasaus, en Knoflook in een kom tot een gladde saus.
  2. Voeg de saus toe aan de gekookte noodles en meng goed.
  3. Garneer met sesamzaadjes en fijngesneden lente-uitjes.

2. Cheater’s “Biang Biang” Noodles

Ingrediënten:

  • 100g gekookte noodles
  • 2 theelepels Chili Olie – bijvoorbeeld Lao Gan Ma Old Mother Knapperige Chili Olie
  • 2 eetlepel sojasaus
  • ½  teentje knoflook (fijngehakt)
  • 1 theelepel sesamolie
  • 2 eetlepels Chinese rijstazijn

Instructies:

  1. Meng sojasaus, rijstazijn, knoflook en sesamolie tot een gladde saus.
  2. Voeg de saus toe aan de noodles en meng goed.
  3. Voeg eventueel komkommer en wortel julienne toe voor extra knapperigheid.

3. Aziatische Noodles Chong Qing Style

Ingrediënten:

  • 100g gekookte noodles
  • 2 theelepels Liubiju Chinese Gingili Sesampasta
  • 1 eetlepel sojasaus
  • 1 eetlepel Chinese zwarte rijstazijn
  • 2 theelepels Toban Djan (Chili Bean Sauce)
  • ½  theelepel suiker
  • 2 eetlepels water
  • Snufje Groentebouillon poeder

Instructies:

  1. Meng sesampasta, sojasaus, rijstazijn, Toban Djan, groentebouillon,  suiker en water  in een kom.
  2. Voeg de saus toe aan de noodles en meng goed.
Toban Djan (Chili Bean Sauce) past prima bij Aziatische  noodles
Toban Djan (Chili Bean Sauce) past goed bij Aziatische  noodles
Vladimir Putin – from autocracy to dictatorship (version 2)

Vladimir Putin – from autocracy to dictatorship (version 2)

Note: This short essay (an assignment in a course about Russian History) was written before the Russian invasion of the Ukraine

The Rise of Putin: From Oligarchic Support to Autocratic Rule

Vladimir Putin portret
Kremlin.ru, Vladimir Putin June 2016, CC BY 4.0

When Vladimir Putin emerged as the paramount force within the realms of Russia, it was upon the shoulders of the oligarchs, the nouveau riche of the post-communist era, that he ascended. As time spiralled forward, these once-powerful allies metamorphosed into Putin’s most vociferous critics and potent threats. Consequently, many of these titans of industry and wealth found themselves coerced into exile, their accumulated fortunes a mere remnant of their once dubious wealth. Their vacated seats of power and influence were hastily filled with Putin’s chosen and trusted oligarchs, establishing a new order of wealth and power.

The Evolution of Russian Governance under Putin

Recently, an unnerving shift has been discernible within the corridors of Russian governance. What once was a system veiled by the trappings of autocracy now treads ever-closer to a barefaced dictatorship. Putin, who has carved his name into history as the second-longest serving European president, seems cemented in his role. The alternative would be to topple the precarious edifice of oligarchic corruption that sustains his rule.

Lees Meer Lees Meer

Zelf sambal maken

Zelf sambal maken

Zelf sambal maken is leuk en eenvoudig. Je kan ingrediënten aanpassen aan je persoonlijk smaak of voorkeur. Je eet uiteindelijk minder conserveringsmiddelen en andere ongezonde toevoegingen omdat die thuis niet nodig zijn. Ook kan je minder zout en/of olie gebruiken, als dit relevant voor je is.

Lees Meer Lees Meer

Sambal Oelek of verse lombok

Sambal Oelek of verse lombok

In de keuken gebruik ik vaak verse rode peper of lombok in plaats van sambal oelek. Maar er zijn niet altijd verse pers aan boord. Dan is sambal oelek prima. Ook een uitkomst wanneer er niet veel tijd is om te vijzelen.

Uiteindelijk is het niets anders dan rode peperpasta.

Onderstaande is vooral voor mijn eigen referentie. Want hoeveel lepels sambal gebruik je nu als je een recept hebt van iemand die het alleen over lomboks heeft? Of andersom?

Indicatief kan je voor sambal oelek en enkele andere ingredienten stellen

  • 2 verse lomboks                 =   1 afgestreken eetlepel sambal (oelek)
  • 1 spriet Sereh                      =   1 theelepel poeder
  • ⅘ schijfje Laos                    =    ½ theelepel poeder
  • ⅘ schijfje Djahé                 =   ½ theelepel poeder
  • 2 teentjes knoflook            =    1 theelepel knoflook poeder

Vervanging voor ingrediënten die soms of bijna nooit in huis zijn

  • Djeroek poeroet blaadjes         vervanging :  Citroensap
  • Kemangi                                     vervanging :  Basilicum
  • Goela Djawa                               vervanging :  Bruine suiker
  • Kenari noten                              vervanging :  Amandelen
  • Bananenblad                             vervanging :  Aluminiumfolie
  • Ketjap Asin (zout)                     vervanging :  Ketjap manis met wat maggi
  • Ketjap Manis (zoet)                  vervanging :  Ketjap Asin met wat bruine suiker
Sambal Oelek
Sambal Oelek van Koningsvogel
Indonesische Rijsttafel

Indonesische Rijsttafel

Kerstdiner 2020

  • Pandan Rijst
  • Ayam Bali – Gekruide Balinese kip
  • Daging Rendang – Pittig gestoofd rundvlees met oa kokos, lombok, kaneel
  • Sajoer Lodeh – Zachtgekookte groenten
  • Perkedel Daging – Rundergehaktballetjes met selderij, kruiden en aardappel
  • Sate Ayam – Sate van kip in satesaus
  • Sambal Telor – Eieren in pittige saus
  • Atjar
  • Seroendeng
  • Kroepoek
  • Sambal Tomaat
  • Sambal Goreng Kentang – Pikante aardappel mix
  • Gebakken Uitjes

 

  • Spekkoek
  • Kopje Koffie of Thee (niet bijgesloten)

 

 

Achtergrond en enige wenken

Een Indonesische rijsttafel is uiteindelijk net zo typisch Nederlands als ‘gourmetten’. Ontstaan in de koloniale tijd en bedoeld om bezoekers aan Nederlands-Indië gerechten uit verschillende streken van de archipel te laten proeven. De rijsttafel kwam mee naar Nederland en werd hier een nationale klassieker.

Anekdote

Aan het einde van een persconferentie stelde een Nederlandse journalist president Soeharto deze vraag: Wij zijn nu in Indonesië, kunt u ons zeggen waar we de lekkerste rijsttafel kunnen eten?
Het Antwoord van Soeharto: ‘IN AMSTERDAM’

 

Enige wenken

Alleen de rijst moet nog even gekookt worden (ongeveer 10 minuten). Na het afgieten minsten een kwartiertje laten staan, met deksel op de pan.

Alle overige gerechten zijn al gaar. Opwarmen in een pan is genoeg. Laat het vlees gerust even sudderen, er kan niets misgaan. Groente in de sajoer lodeh is bedoeld om beetgaar te zijn. Die dus niet te lang koken.

Recepten en inspiratie: Lonny Gerungan, Beb Vuyk, Pascal Jalhay, Restaurants Mooi Zeist en Blauw (Amsterdam) en het Indonesisch Kookboek van de Koninklijke Marine.

 

 

 

De beste Saté Ayam

De beste Saté Ayam

Waar eet je de beste Saté Ayam ? Waarschijnlijk ergens in Indonesië. Daar ben ik tot nu toe nooit geweest. Ook binnen Nederland heb ik geen vergelijkend warenonderzoek gedaan. Wel nu en dan Saté Ayam gegeten en vaak zelf gemaakt.

Een betere titel voor deze post zou waarschijnlijk zijn ‘ Mijn Favoriete Saté Ayam’.

Deze post bestaat eigenlijk verder uit wat gestructureerde aantekeningen voor een bericht in het Engels. Ook deel ik het lijstje met ingrediënten graag met iedereen die belangstelling heeft. Overigens geen recept van mijzelf.

Mooi Zeist

De beste Saté Ayam eet je buiten de deur bij restaurant Mooi Zeist. Inderdaad, in Zeist.Zie deze pagina voor contact en route.

Naast Saté Ayam serveren ze nog meer heerlijke Saté en andere gerechten natuurlijk. Geweldig restaurant. In de zomer kan je er prima buiten zitten. Met de zuid- Aziatische uitstraling van het gebouw, de heerlijk geurende gerechten en de klimaatsverandering, waan je je zomers bijna in de Indonesische tropen.

Nu, december 2020, zijn alle restaurants in Nederland voorlopig gesloten.

De beste Saté Ayam thuis

Toevallig las ik een paar jaar geleden een interview met de chef kok van Mooi Zeist. Daarbij werd ook het recept voor de Saté Ayam van het restaurant afgedrukt. Met command + C en command + V (copy/paste) heb ik dit weten te bewaren.

Ik neem aan dat er geen bezwaar zal zijn dit te delen. Op YouTube wordt het recept trouwens ook gedeeld. Met nuttige instructies voor beginnende en gevorderde wannabe koks.

Het resultaat van een goede professional is natuurlijk snel beter. Thuis kom je echter in de buurt als je de instructies volgt en de juiste ingrediënten gebruikt.

beste sate ayam

Ingrediënten voor de beste Saté Ayam:

  • 300 gram kippendijvlees (geen plofkip)
  • 2 gesnipperde sjalotjes
  • 2 tenen knoflook
  • 5 cm koenjit (geelwortel)
  • 2 cm Laos
  • 1 eetlepel korianderkorrels
  • 1 theelepel komijn
  • 2 theelepels ketjap manis
  • 1 theelepel sambal oelek
  • 1 theelepel palmsuiker of een scheutje gula djawa (palmsuikersiroop)
  • 1/2 theelepel zout

Methode:

  • Snij kleine blokjes (max. 2x2cm) van de  kippendij
  • Maak een marinade van dungesneden sjalot, palmsuiker of gula djawa, koenjit, knoflook, ketoembar, laos, korianderkorrels, wat sambal oelek en ketjap manis: snij alle ingrediënten fijn, plet de korianderkorrels en vijzel alles fijn
  • Dat is even een werkje. Het vijzelen gaat makkelijker als er eerst wat zout onderin de vijzel gestrooid wordt. In de blender kan ook. Maak in dat geval alle ingrediënten eerst even warm in de pan om de smaken goed te laten mengen
  • Schep het kippenvlees door deze marinade en laat het ongeveer 24 uur in de koelkast staan
  • Rijg het vlees aan de stokjes door elk stukje minstens twee keer te doorsteken
  • Stook de barbeque of saté grill op. Leg de saté’s op de grill als de kooltjes grijs zijn
  • Bestrijk de saté’s met ketjap manis en draai de stokjes tot het vlees gaar en krokant is

Het loont om voor de kip naar een goede slager of poelier te gaan. Omdat kippendijvlees van een speciaalzaak smakelijker dan voorverpakte supermarkt kip. Het betere vlees is bovendien makkelijker in juiste stukjes te snijden en aan de stokjes te rijgen.

Samen met de marinade en het grillen op houtskool maakt dit tot de beste Saté Ayam.